Tegelmuseum

Nederlands Tegelmuseum Otterlo

De entree van het Nederlands Tegelmuseum aan de Eikenzoom 12, 6731 BH Otterlo.

Het grootste deel van de tegelverzameling is bijeengebracht door de Arnhemse architect Gerrit Feenstra, hij was een verwoed verzamelaar van wandtegels en tegeltableaus. Op 12-07-1961 stelde hij zijn collectie voor het publiek ten toon en in 1963 richtte hij de Stichting Tegelmuseum ‘It Noflik Sté’ op en na 1975 wordt de collectie onder beheer van de Stichting geplaatst en trekt Feenstra zich meer terug.

Korte geschiedenis van de tegelindustrie.

Begin 17de eeuw ontstaan ook aardewerk- en tegelbakkerijen onder andere in Delft, Gouda, Utrecht, Enkhuizen, Hoorn, Makkum, Harlingen en Bolsward. Vanaf 1620 worden niet alleen veelkleurige maar ook blauwe tegels gemaakt. Het blauw werd op een ondoorzichtige ondergrond van tin glazuur aangebracht. Het eerste blauwe porselein kwam sinds 1602 uit China naar Holland. Het werd ‘kraakporselein’ genoemd omdat het afkomstig was van gekaapte Portugese schepen die ‘carracas’ werden genoemd. Vanaf 1640 tot 1800 werd vooral in Delft het Chinese porselein geïmiteerd. De pottenbakkers vervaardigden aardewerk, géén porselein. Pas na 1709 wordt er in Duitsland voor het eerst porselein gemaakt. ‘Delfts Blauw’ is wereldberoemd geworden met bijna 600 Bijbelse afbeeldingen (o.a. gemaakt door Pieter Schut (1615-1660) en afbeeldingen uit het dagelijks leven.

Tegelfabrieken exporteerden tegels naar talloze landen, beroemde tableaus zijn te zien in Saldanha en in de klossterkerk Madre de Deus in Lissabon. Maar ook in kasteel Rambouillet in Frankrijk is veel moois op tegelgebied te zien.

Foto: Een pronkstuk in Het Nederlands Tegelmuseum is ongetwijfeld ‘de Gelukkige Olifant’ dat afkomstig is uit Porto Ercole het buitenverblijf van de oranjes in Italië. In het Hoofdstuk Video’s kunt u meer zien over de achtergrond van dit meesterstuk.

Fabrieken uit de tweede helft van de 17de eeuw die nu nog bestaan zijn o.a.:

  1. Tichelaar Koninklijke Makkumer aardewerk- en tegelfabriek (Makkum) sinds 1660.
  2. V. Koninklijke Delftsch Aardewerkfabriek ‘De Porceleyne Fles’, anno 1653.
  3. V. Faience- en Tegelfabriek ‘Westraven’ te Utrecht, anno 1661.

De tegelcollectie is ook op internet toegankelijk gemaakt via IGEM.

https://www.collectiegelderland.nl/musea/nederlandstegelmuseum/